Sách Đại Nam Nhất Thống chí chép: “Đến chùa Thiên Trù nghỉ ngơi,
từ đây đi lên qua khe Giải Oan và thung mơ lên Vân Song đi ngược Tam
Điệp, đường đi phải vịn vào đá rất hiểm trở mới đến được động Hương
Tích“. Đền Trấn Song thường gọi là đền Cửa Võng, xưa chỉ là một ngôi
miếu nhỏ do dân làng Yến Vỹ xây dựng lên từ thủa xa xưa để thờ bà “Chúa
Rừng“ có tên hiệu là “Thượng Ngàn Vân Hương Công Chúa Lê Mại Thánh Mẫu".
Bà Chúa Rừng được nhân dân sở tại tôn vinh như một đấng siêu phàm hiện
thân ở núi rừng nhiều của cải. Mặt khác khi thờ Bà đân làng cầu mong Bà
Chúa phù hộ cho cư dân gặp nhiều may mắn khi đi vào rừng làm nương hái
lượm.
Đền Trấn Song
Đền ở trên thế núi cao, dưới chân núi là một thung lũng khá sâu, nhìn
qua thung lũng là một võng núi. Người xưa dựa vào thế địa lý đó mà đặt
tên đền là Đền Cửa Võng. Năm canh thân (1800) Hoà Thượng Hải Viên xây
dựng lại đền to rộng ra . Cảnh sắc nơi đây rất nên thơ, cụ Thám hoa Vũ
Phạm Hàm cảm nhận:
“Trèo qua một nhịp Vân Song
Đây mới thực là quần phong chi đệ nhất …”
Ngày 19/5/1958, Bác Hồ về thănm cảnh chùa hương đã
nghỉ trưa tại đây… Ngôi đền này không những là cảnh đẹp của chùa Hương
mà còn là nơi lưu giữ những dấu ấn văn hoá, lịch sử của chùa Hương hôm
nay và mai sau.